Czwarta rewolucja przemysłowa – czy grywalizacja może przeobrazić produkcję?

W celu podniesienia konkurencyjności każdej branży na rynku światowym, niezbędne jest wdrażanie nowoczesnych rozwiązań, zgodnych z koncepcją Przemysłu 4.0. Istotnym elementem czwartej rewolucji przemysłowej, oprócz technologii, jest aktywne i pełne włączenie w cyfrowy łańcuch wartości wszystkich uczestników procesu, w tym partnerów biznesowych, dostawców, pracowników oraz klientów. Kluczowymi czynnikami sukcesu w tworzeniu wartości z wdrożenia Przemysłu 4.0 jest zbudowanie odpowiedniego poziomu zaangażowania i uwagi wszystkich, którzy biorą udział w procesie. Jednym ze sposobów, które mogą pomóc zrealizować to zadanie jest wykorzystanie elementów gier, czyli tzw. grywalizacji.

Smart Factory, IoT i Digital Twins….

Inteligentne fabryki (ang. Smart Factory) z autonomicznymi maszynami działającymi niezależnie i komunikującymi się ze sobą w oparciu o złożone procesy sieciowe – oto scenariusz przyszłości w szeroko rozumianej branży produkcyjnej. Zoptymalizowane cyfrowo procesy produkcji i dystrybucji zwiększą wykorzystanie mocy produkcyjnych i elastyczność w dostosowaniu do zmieniających się warunków produkcji, dzięki czemu przepływy pracy w firmie staną się bardziej efektywne pod względem czasu i kosztów. Przykładowo, wykorzystanie technologii Internetu Rzeczy (ang. IoT– Internet of Things) pozwoli na opracowanie cyfrowych bliźniaków (ang. Digital Twins) maszyn i urządzeń, będących cyfrową wersją urządzenia fizycznego, mogącą symulować pracę tego urządzenia w czasie rzeczywistym wraz z jego zachowaniem oraz parametrami nastawczymi w określonych warunkach.

W przemyśle dużym wyzwaniem jest konieczność dynamicznego dostosowania się do zmian. Dynamika otoczenia rynkowego zwiększa się z każdym rokiem, dlatego szybkość reakcji na określone bodźce jest bardzo ważnym czynnikiem wpływającym na powodzenie podjętych działań. W dobie czwartej rewolucji przemysłowej nie sposób nadążyć za konkurencją, nie posiadając wirtualnego modelu własnego zakładu produkcyjnego, w którym można symulować różne scenariusze pozwalające ocenić ewentualne skutki projektowanych zmian. Model taki pozwala znacznie skrócić czas implementacji nowych, często innowacyjnych pomysłów, a w konsekwencji zmniejszyć koszty wprowadzanych zmian.

Czas na grywalizację…

W testowaniu hipotez i scenariuszy dotyczących wdrażania zmian oraz innowacji pomocną może być grywalizacja. Uruchomienie cyfrowego modelu zakładu w formie strategicznej gry przemysłowej typu 4FACTORY MANAGER, dostępnej na urządzeniach mobilnych, pozwala na zaangażowanie szerokiego grona graczy, a tym samym stworzenia społeczności. Otrzymane najlepsze rozwiązania zaproponowane przez graczy będą mogły być wykorzystane w świecie rzeczywistym do parametryzacji środowiska produkcyjnego w celu podniesienia poziomu efektywności produkcji.

Czym więc jest grywalizacja i na czym polega jej rewolucyjny charakter zastosowania w przemyśle?

Grywalizacja (również gamifikacja lub gryfikacja (ang. gamification)) według Gartnera to wykorzystanie mechaniki gier i projektowania doświadczeń w celu cyfrowego zaangażowania i zmotywowania ludzi do osiągnięcia ich celów. Ważne jest, aby odróżnić gamifikację od gier wideo i programów lojalnościowych, ponieważ grywalizacja wykorzystuje techniki z dziedziny nauk behawioralnych, aby „zachęcić” ludzi do osiągania celów. Grywalizacja to naturalny ekosystem pokolenia „Y” tzw. „Millennialsów” czyli osób urodzonych w latach 80. i 90. XX wieku. Dotyczy to również kolejnego pokolenia „Z”- pokolenie ludzi urodzonych w drugiej połowie lat 90. i po 2000 roku. Gry stanowią dla tych pokoleń istotną część ich rzeczywistości i są jej integralną częścią. Granie w różnego rodzaju gry pochłania im dziesiątki godzin tygodniowo, daje im to satysfakcję oraz chęć konkurowania z innymi, jednocześnie dając możliwość pokazania się jako „mistrz”. Jest to ogromny potencjał ludzkiej kreatywności, który może być zagospodarowany w celu tworzenia innowacyjnych rozwiązań w ramach organizacji biznesowych.

Doskonałą ilustracją zastosowania grywalizacji w celu wykorzystania kreatywności graczy do rozwiązania rzeczywistych problemów jest gra EteRNA (eternagame.org). W tej grze zwykli gracze, nie będący naukowcami, pracują przy projektowaniu drugorzędowych struktur RNA w wirtualnym laboratorium. Dzięki współpracy setek tysięcy graczy z całego świata udało się opracować wiele reguł, które zostały zweryfikowane i potwierdzone w rzeczywistych warunkach laboratoryjnych.

Zapewne w tym miejscu powstanie pytanie – czy nie łatwiej byłoby zastosować algorytmy, zamiast angażować wielu graczy bez odpowiedniego poziomu wiedzy merytorycznej i czekać na ich zaangażowanie w cały system?

Odpowiedzią wyjaśniającą ten wątek może być wypowiedź Marka Schrope, redaktora  Proceedings of the National Academy of Sciences of the USA, PNAS, który ujął to tak: “Jest to wykorzystanie wrodzonych ludzkich umiejętności do wypełniania luk według określonego planu. Takie działanie jest znacznie bardziej efektywne niż nawet najlepsze algorytmy. Dodatkowo ludzie każdego tygodnia spędzają 3 miliardy godzin grając w gry internetowe. EteRNA pozwala im dalej grać oraz zdobywać satysfakcję ze wspierania nauki i rozwiązywać takie problemy jak leczenie nowotworów”.

Co dalej…?

Sektor produkcyjny stoi aktualnie przed wieloma wyzwaniami, które stawia przed nim bardzo konkurencyjny rynek oraz klienci. Rynek wymaga szybkiego reagowania na zmiany i dostarczania innowacyjnych produktów, przy jednoczesnej optymalizacji kosztów. Nowe pokolenia konsumentów oczekują większej dbałości o środowisko naturalne poprzez używanie opakowań, które mogą zostać poddane recyklingowi, obniżenie poziomu generowanych odpadów oraz ograniczenie zużycia energii. Jednocześnie firmy kosmetyczne starają się zaangażować „klienta w proces powstawania nowego produktu od pomysłu do realizacji, dając tym samym informację, że to klient i jego potrzeby są najważniejsze w tym procesie” .

Wykorzystując rozwiązania Przemysłu 4.0 oraz grywalizacji, firmy mogą pozwolić sobie na wielokrotne popełnianie błędów przy wprowadzaniu zmian oraz innowacji w wirtualnym środowisku produkcyjnym, osadzonym w warunkach gry, zanim osiągną najbardziej optymalny wynik (najwyższy poziom gry), który będzie możliwy do wdrożenia w rzeczywistym otoczeniu produkcyjnym. Podejmowane próby nie będą pociągały za sobą kosztów oraz nie będą generowały żadnych odpadów czy zwiększały zużycia energii. Również zaangażowanie klientów jako graczy, którzy, tak jak to się dzieje w przypadku gry EteRNA, mogą bez posiadania specjalistycznej wiedzy tworzyć nowe receptury produktów, zgodnie ze swoimi oczekiwaniami lub preferencjami. To w znacznej mierze czyni proces produkcji transparentnym i daje możliwość stworzenia społeczności wokół produktu, a tym samym zbudowanie lub umocnienie wiarygodności marki na rynku.

Duże możliwości i nieodkryty do końca potencjał obu rewolucyjnych koncepcji, jakimi są niewątpliwie Przemysł 4.0 oraz grywalizacja, pozwalają wierzyć, że mogą być one odpowiedzią na współczesne wyzwania stojące przed każdą branżą i drogą do osiągnięcia przez firmy wyraźnej przewagi konkurencyjnej, zarówno na rynku krajowym, jak i zagranicznym.

Autor tekstu:

Sławomir Lasota, Senior Innovation & Project Manager, DSR

Ilustracje:

Marta Bratek, Grafik komputerowy 2D/UI, DSR.

Skontaktuj się z naszym ekspertem

Przeczytaj także:

Dlaczego harmonogramowanie jest tak krytyczne?

Wskaźnik OEE – jak obliczać i interpretować wyniki?

Planowanie zapotrzebowania materiałowego