Przemysł wysokiej technologii – cechy, podział, czynniki lokalizacji, sytuacja w Polsce
1 maja 2023
Przemysł wysokiej technologii a przemysł tradycyjny
Przemysł wysokiej technologii (ang. high technology) jest gałęzią przemysłu wykorzystującą najnowsze osiągnięcia naukowe, techniczne i technologiczne, zarówno w procesie produkcyjnym, jak i w samym wytwarzanym produkcie.
Z tego powodu nazywany jest również przemysłem zaawansowanych technologii lub przemysłem wysokiego przetwarzania.
Przemysł wysokiej technologii łączy w jednym obszarze instytucje naukowo-badawcze, wysoko rozwiniętą infrastrukturę komunikacyjną, biznes, instytucje finansów i wysoki potencjał przedsiębiorczości. Wykorzystuje lokalne, rządowe oraz regionalne programy wsparcia przedsiębiorczości, transferu technologii, żeby odkryć i rozwijać nowe rozwiązania technologiczne.
Rozwój różnych działów przemysłu high tech wiąże się z III rewolucją przemysłową opartą po części na wynalazkach półprzewodników, tranzystorów czy światłowodów, a także na osiągnięciach naukowych w dziedzinach biotechnologii i energii atomowej. Przemysł ten jest motorem rozwoju gospodarczego wielu państw, zwłaszcza wysoko rozwiniętych. Odzwierciedla tendencję zmian w strukturze gałęziowej przemysłu i ma duży wpływ na globalną gospodarkę dostarczając nowych rozwiązań technicznych, materiałów oraz produktów zarówno innym gałęziom przemysłu jak i pozostałym sektorom gospodarki (usługom i rolnictwu).
Duża różnorodność produkcji jest jedną z przyczynbraku ścisłej definicji przemysłu wysokiej techniki. Obecnie do scharakteryzowania i wydzielenia go stosuje się łącznie dwa poniższe kryteria:
Udział wydatków na prace badawczo-rozwojowe wynoszący nie mniej niż 3,5% całości wydatków poniesionych w produkcji.
Udział pracowników naukowych i kadry inżynieryjno–technicznej nie mniejszy niż 20-25% ogółu zatrudnionych.
W przemyśle wysokiej technologii proces produkcji jest wyraźnie podzielony na dwa etapy. Etap pierwszy to tzw. faza innowacji w której wielką rolę odgrywają badania naukowe oraz zaplecze naukowo badawcze. W fazie tej pracuje się nad nowymi koncepcjami technologicznymi oraz testuje powstające prototypy produktów. Z tego powodu często ośrodki przemysłowe zlokalizowane są w pobliżu wyższych uczelni oraz instytucji rozwojowo-badawczych.
Etap drugi stanowi masowa produkcja, w której największą rolę odgrywają niskie koszty pracy.
Wreszcie sztuczna inteligencja wkracza również do hal produkcyjnych – rusza nabór do drugiego etapu projektu PMSA 4FACTORY. Nawet dwukrotny spadek awaryjności maszyn i znaczny wzrost efektywności produkcji, to tylko niektóre zalety naszego rozwiązania. Jeśli chcesz sprawdzić w jaki sposób w Twojej firmie można zastosować mechanizmy działania Netflix i Twittera, kliknij banner poniżej.
Działy przemysłu high tech
Przemysł high tech tworzą następujące gałęzie i branże:
Przemysł chemiczny produkujący
Tworzywa sztuczne
Materiały syntetyczne
Chemikalia nieorganiczne
Przemysł farmaceutyczny (wchodzący w skład przemysłu chemicznego) specjalizujący się w produkcji leków opartej na biotechnologii
Przemysł zbrojeniowy
Przemysł lotniczy i rakietowy produkujący:
Rakiety
Statki kosmiczne
Samoloty
Sprzęt do lotów i badań kosmicznych
Przemysł elektroniki użytkowej produkujący np. komputery osobiste, sprzęt audio-video, telefony komórkowe, cyfrowe telewizory i aparaty fotograficzne, przyrządy optyczne.
Przemysł elektroniki przemysłowej np. tranzystory, układy scalone, półprzewodniki, mikroprocesory, urządzenia pomiarowe i poligraficzne, sprzęt telekomunikacyjny i medyczny, aparatura naukowo-badawcza i biurowa.
Przemysł środku transportu – produkcja między innymi statków, samochodów czy dużo bardziej zaawansowany przemysł lotniczy.
Przemysł precyzyjny – obejmujący produkcję sprzętu medycznego, optycznego (między innymi lunet, obiektywów, teleskopów) i urządzeń pomiarowych. Koncentruje się blisko ośrodków naukowych z uwagi na wymóg wysoko wykwalifikowanej kadry pracowniczej.
Stosunkowo nową i stale rozwijającą się kolejną gałęzią przemysłu high-tech jest nanotechnologia.
Czynniki lokalizacji przemysłu zaawansowanych technologii
Głównymi czynnikami lokalizacji przemysłu high-tech są:
kapitał (potrzebne duże nakłady finansowe),
sąsiedztwo wyższych uczelni i instytucji naukowo-badawczych,
infrastruktura komunikacyjna,
tereny o małym zanieczyszczeniu środowiska,
sąsiedztwo firm zajmujących się podobną działalnością.
Cechy przemysłu zaawansowanych technologii
Cechy wyróżniające ten rodzaj przemysłu:
krótki cykl żywotności produktu (np. co kilka lat nowe modele),
wysoki stopień przetworzenia materiałów,
duże zyski ze sprzedaży produktów,
niewielka materiałochłonność,
stałe unowocześnianie produkcji,
technicznie trudne i skomplikowane procesy produkcyjne,
rozległe powiązania kooperacyjne pomiędzy firmami,
duży udział kadry naukowej i inżynieryjno-technicznej w zatrudnieniu,
tendencje do koncentracji na określonych obszarach,
wysoka jakość produktów,
duża kapitałochłonność produkcji,
wysoki poziom kwalifikacji pracowników.
Przemysł wysokiej technologii na świecie
Przemysł wysokiego przetwarzania ma wpływ na rozwój gospodarczy państwa w którym występuje. Wymaga on dużych nakładów finansowych do wspierania ośrodków badawczych, dlatego też większość ośrodków high-tech znajduje się w krajach wysoko rozwiniętych gospodarczo, np. w Stanach Zjednoczonych (na badania przeznacza się tam od 10 do 20% dochodów), Kanadzie czy Japonii zaś w Europie w Wielkiej Brytanii, Niemczech i Francji.
Jeśli chodzi o rozwój przemysłu high-tech Europa odstaje od najlepszych ze względu na przewagę tradycyjnych, choć nieustannie modernizujących się branż: samochodowej, chemicznej oraz elektrotechnicznej. Spowodowane jest to m.in. niechęcią do finansowania ryzykownych przedsięwzięć.
Jak było to już wspomniane wcześniej, zakłady przemysłu wysokich technologii występują zazwyczaj w niewielkim sąsiedztwie geograficznym, ponieważ duże znaczenie ma tutaj współpraca oraz wymiana doświadczeń i bezpośrednich kontaktów między pracownikami firm. Tym sposobem tworzą się tzw. technopolie, czyli nowoczesne okręgi przemysłowe skupiające zakłady produkcyjne oraz instytucje naukowo-badawcze (które są ze sobą związane przemysłem high-tech) a także instytucje finansowe i małe firmy usługowe świadczone dla dużych przedsiębiorstw. Światowe Stowarzyszenie Technopolii (ang. World Technopolis Association, WTA) zrzesza ich już ponad 80. Są one zlokalizowane na obszarach o bardzo dobrze rozwiniętej infrastrukturze i znowu – najwięcej z nich rozwinęło się w USA. Rozwój technopolii sprzyja powstawaniu miast skupiających innowatorów, którzy odchodzą od pomysłów z przeszłości.
Najbardziej znanym (a przy tym najstarszym i najważniejszym) ośrodkiem przemysłu wysokich technologii jest Dolina Krzemowa (ang. Silicon Valley), znajdująca się w północnej części stanu Kalifornia. Zajmuje teren ponad 4000 km kwadratowych (około 10 razy więcej niż powierzchnia Warszawy), zatrudnia ponad 1 000 000 pracowników a na jej obszarze zlokalizowanych ponad 700 firm informatycznych i teleinformatycznych.
Oprócz tego duże znaczenie w Stanach Zjednoczonych mają takie obszary jak Droga 128 (ang. Route 128) w Bostonie oraz Hrabstwo Orange (ang. Orange County) w Los Angeles. W Anglii wyróżnia się Korytarz M4 (ang. M4 Corridor) w okolicach Londynu zaś w Szkocji Krzemowa Dolina Górska (ang. Silicon Glen) w okolicach Edynburga. Natomiast Niemcy mogą pochwalić się technopolis Krzemowa Bawaria (ang. Silicon Bavaria) zlokalizowanym w Monachium.
Na kontynencie azjatyckim wyróżniającym się w tym zakresie miejscem jest (znana już teraz praktycznie na całym świecie, choć z zupełnie niezwiązanego z tematem powodu) stolica prowincji Hubei w Chinach (tak, chodzi o ośrodek Wuhan). Jest on centrum badawczym, komunikacyjnym, finansowym oraz przemysłowym Chin środkowych. Zajmuje się przemysłem elektromaszynowym, bioinżynierii, optycznym oraz farmaceutycznym.
Również i w Polsce ten sektor działalności rozwija się, chociaż oczywiście na mniejszą skalę. Pierwszym technoparkiem który powstał w naszym kraju był Poznański Park Naukowo-Technologiczny. W tyle nie pozostała Łódź – może się pochwalić Bionanoparkiem oraz Łódzkim Regionalnym Parkiem Naukowo-Technologicznym. W Krakowie zaś mieści się Krakowski Park Technologiczny, gdzie siedziby mają m.in. Motorola i Shell. Nokia natomiast wybrała Wrocławski Park Technologiczny.
Główną funkcją naszego kraju w sektorze high-tech jest rola konsumenta lub odtwórcy w sektorze sprzętu komputerowego, telekomunikacyjnego i mikroelektroniki. Taki stan zaawansowania charakterystyczny jest dla państw, w których dokonano w ostatnich latach zmiany ustroju (państwa postkomunistyczne).
Według rankingu agencji Bloomberg z 2020 r., w której sklasyfikowano 60 krajów na świecie, najbardziej innowacyjnymi gospodarkami są Niemcy, Korea Południowa oraz Finlandia, zaś Polska została sklasyfikowana na 22. miejscu, wyprzedzając Włochy oraz Kanadę.
Awansowała przy tym z grupy krajów rozwijających się do prestiżowego grona rynków rozwiniętych. Jest prekursorem w Europie Środkowo-Wschodniej i pierwszym krajem od 10 lat, który awansował w indeksie FTSE Russell do grona rynków rozwiniętych.
Polska jest atrakcyjnym partnerem dla zagranicznych firm, które tworzą na jej obszarze swoje centra badawczo‑rozwojowe (np. Google, Samsung czy Intel).
Największy potencjał naszego kraju tkwi w dziedzinie zajmującej się wytwarzaniem chemikaliów do urządzeń elektronicznych, biotechnologii klasycznej i weterynarii.
Tymczasem (trzeba przyznać, że dla większości z nas raczej nieoczekiwanie) po pierwszym kwartale 2021 roku Eurostat ogłosił Polskę liderem UE we wzroście przemysłu wysokich technologii. Podzielił on branże przemysłowe na cztery kategorie technologii: wysokich, średnio-wysokich, średnio-niskich oraz niskich. Wzrost w tej najwyższej kategorii był u nas o 40,8 proc. w porównaniu z kwietniem 2019.
Szczególnie wyróżnia nas produkcja sprzętu elektrycznego, gdzie dwuletnia dynamika wynosi aż 48 proc. Jeśli chodzi o sprzęt elektryczny, nie jest tajemnicą, że staliśmy się potęgą w produkcji akumulatorów do samochodów elektrycznych. Co prawda z racji swojej ceny „elektryki” w Polsce nie sprzedają się szczególnie dobrze, ale za naszą zachodnią granicą sytuacja wygląda już inaczej. W dużej mierze z powodu ograniczeń jakie na spalinowe samochody wprowadza się w centrach miast, jest na nie dość duży popyt. Akumulatorów potrzeba zatem dużo, a to właśnie u nas światowi giganci w tej branży utworzyli swoje największe fabryki.
Jak podał GUS, w kwietniu 2021 ich produkcja wzrosła o aż 218,7 proc. rok do roku. Taśmy produkcyjne opuściło aż 599 tys. akumulatorów w kwietniu, a 2,6 mln od stycznia do kwietnia. W skali czterech pierwszych miesięcy roku wzrost produkcji jest o 50 proc. rok do roku.
Bardzo dobrze wygląda jednak również produkcja sprzętu elektronicznego. Wzrosła aż o 82 proc. rok do roku i o 43,5 proc. w porównaniu z kwietniem 2019. Przodujemy zwłaszcza w produkcji telewizorów, automatycznych suszarek do prania, silników elektrycznych czy żarówek LED.
Czy DSR jest firmą, którą można zaliczyć do przemysłu nowoczesnych technologii?
Na koniec (być może trochę żartobliwie) chciałbym się zastanowić (gdyż chodziło mi to po głowie coraz bardziej wraz z powiększaniem zbioru informacji do tego artykułu) czy DSR jest firmą zaliczającą się do firm z branży przemysłu zaawansowanych technologii?
Bez dwóch zdań jest firmą zatrudniającą wystarczającą (do spełnienia kryteriów) liczbę osób o oczekiwanych w branży kwalifikacjach. Intensywnie współpracuje ze światem naukowym (patrz projekty unijne m.in. z Politechniką Wrocławską) i stale unowocześnia swoją produkcję oprogramowania dbając jednocześnie o jego wysoką jakość. Dużo częściej niż co kilka lat pojawiają się nowe produkty marki DSR 4FACTORY, wytwarzane przy niewielkiej materiałochłonności, pochłaniające jednak spory kapitał
Do dopełnienia definicji wystarczy zatem tylko jeszcze zmaksymalizowanie zysków ze sprzedaży swoich produktów i… MAMY TO! 😀
Project Manager PMP® DSR S.A. z 15 -letnim doświadczeniem we wdrażaniu rozwiązań ERP 4FACTORY (QAD); w DSR S.A. od 10 lat pracuje na stanowisku Starszego Kierownika Projektów.
Certyfikat PMI PMP® zdobyty w roku 2012.
Ponad 50 projektów implementacyjnych dla Klientów DSR (wdrożenia i upgrade'y systemu ERP 4FACTORY oraz wszystkich rozwiązań z oferty DSR 4FACTORY w wielu różnych konfiguracjach). Doświadczenie w prowadzeniu projektów w zespołach od kilku do kilkudziesięciu osób.
Ta strona korzysta z ciasteczek, aby zapewnić Ci najlepszą możliwą obsługę. Informacje o ciasteczkach są przechowywane w przeglądarce i wykonują funkcje takie jak rozpoznawanie Cię po powrocie na naszą stronę internetową i pomaganie naszemu zespołowi w zrozumieniu, które sekcje witryny są dla Ciebie najbardziej interesujące i przydatne.
Ściśle niezbędne ciasteczka
Niezbędne ciasteczka powinny być zawsze włączone, abyśmy mogli zapisać twoje preferencje dotyczące ustawień ciasteczek.
Jeśli wyłączysz to ciasteczko, nie będziemy mogli zapisać twoich preferencji. Oznacza to, że za każdym razem, gdy odwiedzasz tę stronę, musisz ponownie włączyć lub wyłączyć ciasteczka.
Ciasteczka stron trzecich
Ta strona korzysta z Google Analytics do gromadzenia anonimowych informacji, takich jak liczba odwiedzających i najpopularniejsze podstrony witryny.
Włączenie tego ciasteczka pomaga nam ulepszyć naszą stronę internetową.
Najpierw włącz ściśle niezbędne ciasteczka, abyśmy mogli zapisać twoje preferencje!
