Analiza wąskich gardeł w produkcji na przykładzie współpracy z użytkownikami rozwiązań DSR 4FACTORY

Czas czytania: 7 min

Osobom zaangażowanym w procesy produkcyjne na każdym szczeblu zarządzania produkcją nie trzeba tłumaczyć czym są wąskie gardła (z ang. bottleneck). W skrócie, prowadzą one do ograniczeń w wydajności, wydłużenia czasu produkcji i zwiększenia ryzyka popełnienia błędów. Wąskie gardła powodują tym samym opóźnienia w procesie produkcyjnym i wzrost kosztów wytwarzania w firmie produkcyjnej. To wszystko może skutkować obniżeniem jakości produktów, co ma bezpośredni i często katastrofalny wpływ na zadowolenie klientów i reputację firmy. Świadomi i odpowiedzialni managerowie nie pozwalają na eskalację tych zjawisk. W tym celu szukają rozwiązań jak trwale i efektywnie zlokalizować i wyeliminować czynniki, które ograniczają potencjał produkcyjny i rozwiązać problemy mające wpływ na płynność pracy oraz poziom kosztów.

Proces identyfikacji wąskich gardeł w produkcji

W jaki sposób zidentyfikować wąskie gardła w produkcji? Identyfikuje się je poprzez analizę procesów produkcyjnych, obserwację gniazd i linii produkcyjnych, zbieranie danych o czasach cyklu, poziomie wykorzystania zasobów i przepustowości, a także poprzez rozmowy z pracownikami. Słynne japońskie gemba kaizen (ciągłe doskonalenie w miejscu pracy), które prawdopodobnie jest potrzebne w każdym procesie produkcyjnym, czy gemba walk (czyli odwiedziny miejsca występowania procesu, potencjalnego źródła problemu) stosuje się również, aby wyznaczyć punkty w łańcuchu procesów i upewnić się, że są miejscami krytycznymi, mającymi wpływ na płynność realizacji zamówień. Jak ważna jest identyfikacja? Pojawienie się wąskiego gardła nie jest widoczne gołym okiem. Natomiast skutki jego wystąpienia i to, że przy braku reakcji na czas, cały proces stanie się wąskim gardłem, odczuwalne są już długotrwale, zarówno w hali produkcyjnej, jak i w całym przedsiębiorstwie. Jak i czym należy nadzorować produkcję, aby nadążać za dynamicznym środowiskiem wytwarzania i obejmować uwagą obszary, które pozornie zazwyczaj nie stanowią zagrożenia dla oczekiwanej produktywności?

Dzięki ciągłej współpracy ze środowiskiem produkcyjnym wiemy, że wąskie gardła można zidentyfikować również poprzez monitorowanie procesów i projektów na podstawie analiz wyników pracy z zaawansowanymi systemami klasy APS 4FACTORY (Siemens Opcenter APS). To, czy proces technologiczny jest wąskim gardłem, czyli czy występują przeciążenia zasobów, przestoje, jak wydajny jest przepływ wartości i informacji, gdzie występują niedobory surowców, gdzie brakuje wykwalifikowanej kadry, bardzo szybko i wyraźnie widać podczas wdrożeń i eksploatacji systemów APS 4FACTORY. Niewątpliwie ogromną wartością dodaną samych wdrożeń jest właśnie możliwość dostrzeżenia, zdefiniowania i eliminacji potencjalnych przypadków wąskich gardeł. System klasy APS 4FACTORY w integracji z systemem klasy ERP 4FACTORY zapewnia dokładny przegląd obszarów związanych z procesem produkcyjnym. Okres trwania projektu wdrożenia jest wystarczający, żeby uruchomić w pracownikach nawyki pracy systemowej nad pełną wydajnością procesów. Nie bez znaczenia pozostaje również zwiększanie świadomości, jak ważne jest monitorowanie, w których miejscach wąskie gardła występują, niczym czerwone światła alarmujące o zagrożeniu.

Częste przyczyny powstawania wąskich gardeł w produkcji to: nieoptymalne zarządzanie produkcją, brak wydajności maszyn, ograniczenia w dostawach materiałów, niewłaściwe planowanie i organizacja pracy, wahania liczby zleceń produkcyjnych w zależności od np. sezonowości produkcji oraz problemy z dostępnością wykwalifikowanych pracowników. Przyglądamy się uważnie pracy naszych Klientów podczas warsztatów wdrożeniowych systemu APS 4FACTORY i z dumą zauważamy, że wspólnie potrafimy wypracować rozwiązania, które służą doskonaleniu produkcji. Sięgamy do źródeł problemów i wizualizujemy procesy (np. na wykresie Gantta) i ramię w ramię analizujemy przyczyny występowania wąskich gardeł oraz możliwości ich wyeliminowania. Parametryzujemy również rozwiązania wypracowane wcześniej przez Klientów, poprzez indywidualne dostosowanie baz danych zasilających algorytmy obliczeniowe systemu APS 4FACTORY. W przypadku braku wykwalifikowanej kadry, Nasi Klienci podejmują działania prowadzące do rozszerzenia wiedzy i umiejętności dostępnych Pracowników aby zapewnić wzajemną zastępowalność. Naszym zadaniem jest wtedy odpowiednie sparametryzowanie systemu dla wykorzystania matryc kompetencji Pracowników. W przypadku braku niezbędnych surowców i półproduktów (zjawisko to jest niestety obecnie powszechne), stosuje się surowce zamienne, zaakceptowane przez technologów. W takich przypadkach również pracujemy nad indywidualnymi rozwiązaniami systemowymi, aby odwzorować środowisko pracy naszych Klientów. Każde wdrożenie systemu APS 4FACTORY kończy się również wyspecyfikowaniem i utworzeniem szczegółowych i zaawansowanych raportów, dostosowanych do potrzeb przedsiębiorstwa, z którym pracujemy.

Zarządzanie wąskimi gardłami

Zarządzanie wąskimi gardłami rozłożył już na czynniki pierwsze Starszy Konsultant APS Roland Pisanecki w artykule, który można znaleźć i przestudiować tutaj: https://www.dsr.com.pl/jak-zarzadzac-waskimi-gardlami-w-procesach-produkcyjnych/.

Dla krótkiego przypomnienia warto wspomnieć cenny cytat:

„Zarządzanie zgodnie z Teorią Ograniczeń pomaga nam w koncentracji wysiłków w obszarach, gdzie występuje ograniczenie w procesie produkcji, ale również w których można najszybciej osiągnąć pozytywne efekty. Oczywiście nie można tutaj zapomnieć o procesie ciągłego doskonalenia, ponieważ teoria ta nie zakłada, że po wyeliminowaniu jednego wąskiego gardła osiągniemy idealną płynność całego strumienia wartości. Po wyeliminowaniu jednego ograniczenia powtórnie wykonujemy analizę wąskich gardeł w procesie, aby zidentyfikować kolejne ograniczenia, które negatywnie wpływają na wydajność całego łańcucha. Cykl ten w praktyce powtarzamy bez końca. Zastosowanie w praktyce tej wiedzy wspomaga podejmowanie dobrych decyzji strategicznych, dotyczących inwestycji przedsiębiorstwa oraz kierunku jej rozwoju.” Cytat ten nawiązuje do teorii ograniczeń (z ang. TOC – Theory of Constraints), którą opracował fizyk Dr Eliyahu M. Goldratt, miłośnik poszukiwania źródeł problemów i pierwszy twórca podstawowej wersji systemu klasy APS*:

Eliminacja ograniczeń całego procesu

Wąskie gardła w produkcji można eliminować poprzez optymalizację procesów produkcyjnych, lepsze planowanie i organizację pracy, szkolenie pracowników i ciągłe doskonalenie całej firmy. Jest to proces długotrwały i wymagający ogromnego zaangażowania. Tutaj wszystko sprowadza się bezpośrednio do filozofii lean management (z ang. szczupłe zarządzanie) i lean manufacturing (z ang. szczupłe wytwarzanie), zgodnie z którymi do eliminacji wąskich gardeł niezbędne jest ciągłe doskonalenie procesów. Niezbędna jest w związku z tym też ciągła ich obserwacja, odnajdywanie czułych punktów, wdrażanie ulepszeń, dalsza obserwacja i ciągłe przekraczanie granic. Nie ma innej drogi jak ta, która każe się rozwijać. Idąc znów za Goldrattem, „każdy stan może być istotnie ulepszony i nawet niebo nie jest limitem”…

* W 1979 roku Goldratt w ramach firmy Creative Output opracował narzędzie komputerowego wspomagania planowania produkcji OPT (z ang. Optimized Production Technology), które było pierwszym na świecie oprogramowaniem kategorii APS, tzn. zapewniające planowanie produkcji w oparciu o koncepcję ograniczonej wydajności [źródło: Instytut Zarządzania Ograniczeniami TOC toc.org.pl]

Autor:

Anna Łagocka-Nowak

Konsultant APS

Przeczytaj także:

Odchylenia od cen ewidencyjnych wyrobów gotowych

Konfigurator produktów w systemie ERP 4FACTORY

Łańcuch dostaw Automotive Supply Chain a standard MMOG/LE