Kluczowe zagrożenia i sposoby ich minimalizacji dzięki wdrożeniu systemu zarządzania ryzykiem w firmie produkcyjnej

Wyobraźmy sobie, że wchodzimy na halę produkcyjną i zamiast zwykłego szumu maszyn słyszymy chór alarmów, wiadomości o upadku finansowym kluczowego dostawcy i wiadomości o cyberataku na systemy firmy. Może to brzmieć jak scena z filmu katastroficznego, ale w świecie produkcji takie ryzyko jest nie tylko możliwe, ale wręcz bardzo prawdopodobne. Złożony i wzajemnie powiązany charakter nowoczesnych operacji produkcyjnych sprawia, że są one podatne na szeroki wachlarz zagrożeń, od zakłóceń operacyjnych i niestabilności finansowej po wąskie gardła łańcucha dostaw i kwestie środowiskowe.

Skuteczne zarządzanie ryzykiem nie polega jednak na byciu superbohaterem – chodzi o bycie przygotowanym, proaktywnym i elastycznym. Chodzi o zrozumienie wyjątkowych wyzwań stojących przed producentami i wdrożenie strategicznych środków w celu zbudowania odporność firmy na potencjalne zagrożenia, dającą możliwości jej ciągłego rozwoju pomimo przeszkód. Przyjrzyjmy się bliżej kluczowym zagrożeniom i sposobom radzenia sobie z nimi w 2024 roku i później.

Dowiedz się więcej o rozwiązaniach DSR 4FACTORY

Ryzyko operacyjne: budowanie odporności od podstaw

Ryzyko operacyjne występuje w każdym aspekcie produkcji. Obejmuje ono szeroki zakres potencjalnych zakłóceń, od awarii sprzętu i kwestii kontroli jakości, po klęski żywiołowe i cyberataki. Podczas gdy wydarzenia zewnętrzne, takie jak globalny niedobór chipów, uwypukliły kruchość łańcuchów dostaw, odporność operacyjną należy budować od podstaw, zaczynając od samego projektu produktu i procesów wykorzystywanych do jego wytworzenia.

Weźmy pod uwagę niedawny trend w kierunku dostosowywania i personalizacji produktów konsumenckich. Choć zapewnia to producentom przewagę konkurencyjną, wiąże się również z poważnymi wyzwaniami operacyjnymi. Zwiększona złożoność wariantów produktów, potrzeba elastycznych linii produkcyjnych i możliwość wystąpienia błędów w realizacji zamówień – wszystko to wprowadza nowe zagrożenia, którym producenci muszą stawić czoła.

Aby zbudować odporność operacyjną, producenci muszą przyjąć proaktywne i holistyczne podejście, które wykracza poza środki reaktywne. Obejmuje to między innymi:

Projektowanie pod kątem możliwości produkcyjnych (ang. Design for Manufacturability – DFM): uwzględnienie kwestii zdolności produkcyjnych w fazie projektowania produktu może pomóc uniknąć kosztownych problemów produkcyjnych w przyszłości. Obejmuje to takie czynniki jak dobór materiałów, standaryzacja komponentów i łatwość montażu.

Projektowanie z myślą o niezawodności (ang. Design for Reliability – DFR): projektowanie produktów z myślą o niezawodności, poprzez rygorystyczne testy i stosowanie wysokiej jakości komponentów, może zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia usterek i awarii, minimalizując koszty gwarancji i chroniąc reputację marki.

Analiza trybów i skutków awarii procesu (ang. Process Failure Modes and Effects Analysis – PFMEA): to systematyczne podejście do identyfikacji i łagodzenia potencjalnych awarii procesu może pomóc w zapobieganiu problemom jakościowym i zapewnieniu płynnego przepływu produkcji, co jest szczególnie istotne w złożonych środowiskach produkcyjnych.

Zasady Lean Manufacturing: wdrożenie zasad lean manufacturing, takich jak eliminacja marnotrawstwa i ciągłe doskonalenie, może zwiększyć wydajność, obniżyć koszty i poprawić ogólną odporność operacyjną.

Włączając zarządzanie ryzykiem do samego procesu projektowania produktów i procesów, producenci mogą zbudować bardziej odporne podstawy dla swojej działalności. Takie proaktywne podejście nie tylko pomaga łagodzić zakłócenia, ale także umożliwia firmom skuteczniejsze reagowanie na nieprzewidziane wyzwania, zapewniając ciągłość biznesową i długoterminowy sukces.

Ryzyko finansowe: radzenie sobie z zawirowaniami gospodarczymi

Ryzyko finansowe, takie jak wahania kursów walut, ryzyko kredytowe, zmienność rynku i zmiany stóp procentowych, może znacząco wpłynąć na wyniki finansowe producenta. Ostatnie wahania światowych cen surowców, spowodowane takimi czynnikami jak utrzymujące się konflikty na Ukrainie i Bliskim Wschodzie, trwające zakłócenia w łańcuchu dostaw i rosnąca inflacja, podkreślają znaczenie zarządzania ryzykiem finansowym. Ponadto utrzymujące się skutki pandemii i napięcia geopolityczne nadal powodują niepewność w globalnym krajobrazie gospodarczym.

Producenci mogą ograniczyć to ryzyko, przyjmując strategie hedgingowe w celu ochrony przed wahaniami kursów walut, ustanawiając jasne zasady zarządzania ryzykiem kredytowym i ściśle monitorując warunki rynkowe w celu dostosowania swoich strategii finansowych. Dojrzałość cyfrowa firmy może pomóc w uwolnieniu szybko rozwijających się technologii w celu iteracji wyzwań, takich jak optymalizacja poziomów zapasów w celu osiągnięcia celów sprzedaży i przepływów pieniężnych organizacji.

Ryzyko niefinansowe: istotny wpływ czynników ESG

Zagrożenia środowiskowe, społeczne i związane z zarządzaniem (ang. Environmental Social and Governance – ESG), takie jak marnotrawstwo energii, nieuczciwe praktyki pracownicze i zagrożenia cybernetyczne, stają się coraz ważniejsze dla producentów przez oddziaływanie na siebie wewnętrznych wartości i presji zewnętrznej. Rosnące zapotrzebowanie konsumentów na zrównoważone produkty i rosnąca kontrola regulacyjna w zakresie wpływu na środowisko sprawiają, że producenci muszą przyjąć inteligentne, zrównoważone praktyki. Powstanie współczesnego niewolnictwa pracowników na wszystkich poziomach łańcuchach dostaw doprowadziło do znacznych grzywien, nieodwracalnych szkód dla marki producenta, a nawet ograniczeń w handlu międzynarodowym. Awarie starszych systemów informatycznych, czy to spowodowane łatwością naruszenia bezpieczeństwa, czy trudnościami w utrzymaniu przestarzałych systemów, wielokrotnie zdławiły wydajność produkcji i doprowadziły do znacznych strat zysków. Podczas, gdy korzyści reputacyjne z silnego dbania o zrównoważony rozwój w ramach ESG są wprawdzie zależne od odbiorców, prawie niemożliwe jest powstrzymanie negatywnych skutków reputacyjnych i finansowych nieprzygotowania się na klęski żywiołowe, nieetyczne łańcuchy dostaw i złożone cyberataki.

Wplatając ryzyko środowiskowe, społeczne i związane z zarządzaniem w planowanie i rozważania finansowe, producenci mogą uzyskać korzyści z odpowiedzialności korporacyjnej, zamiast traktować ją jako kolejny koszt prowadzenia działalności. Inwestowanie w energię odnawialną, która sprawia, że zakład jest mniej zależny od starzejących się sieci energetycznych, współpraca z dostawcami w celu zbadania bardziej zasobooszczędnych projektów produktów i migracja starzejących się systemów informatycznych do chmur publicznych, które mają najlepszą w swojej klasie redukcję emisji dwutlenku węgla, to tylko kilka sposobów, w jakie producenci mogą czerpać wieloaspektowe korzyści ze zrównoważonych inicjatyw. Sprawią one również, że przejrzystość i odpowiedzialność staną się bardziej powszechne, ponieważ rządy i inwestorzy domagają się raportów dotyczących zrównoważonego rozwoju i wyznaczają ambitne cele środowiskowe.

Ryzyko związane z zarządzaniem aktywami: ochrona zaplecza operacyjnego

Ryzyko związane z zarządzaniem aktywami obejmuje szereg wyzwań, od awarii sprzętu i kradzieży lub utraty aktywów po koszty konserwacji i napraw oraz nieefektywnego wykorzystanie aktywów. Ryzyka te mogą znacząco wpływać na produktywność, zwiększać koszty i zakłócać działalność, wpływając ujemnie na wyniki finansowe producenta. Dobitnym przykładem podkreślającym powagę ryzyka związanego z zasobami sprzętowymi jest incydent z lotu 243 linii Aloha Airlines z 1988 r., kiedy to Boeing 737 doznał katastrofalnej dekompresji podczas lotu z powodu zmęczenia metalu i korozji. Incydent ten, skutkujący jedną ofiarą śmiertelną, spowodował znaczne uszkodzenia samolotu i zakłócił podróże lotnicze, podkreślając kluczowe znaczenie starannych programów konserwacji i kontroli w celu zapobiegania awariom sprzętu.

Aby ograniczyć ryzyko związane z zarządzaniem aktywami, producenci muszą wdrożyć proaktywne i kompleksowe podejście. Obejmuje to ustanowienie solidnego programu zarządzania aktywami w celu śledzenia i utrzymywania aktywów przez cały ich cykl życia, inwestowanie w konserwację zapobiegawczą i analizy predykcyjne w celu zminimalizowania przestojów oraz zabezpieczenie aktywów przed kradzieżą lub utratą za pomocą fizycznych środków bezpieczeństwa i solidnych protokołów cyberbezpieczeństwa. Optymalizacja wykorzystania zasobów dzięki analizie danych i inteligentnym technologiom może pomóc zmaksymalizować produktywność i obniżyć koszty. Proaktywnie zarządzając swoimi aktywami, producenci mogą zapewnić wydajność operacyjną, zminimalizować zakłócenia i chronić swoje inwestycje, ostatecznie chroniąc swoje wyniki finansowe i reputację.

Szersza perspektywa: holistyczne podejście

Poza tymi podstawowymi rodzajami ryzyka, producenci stoją również w obliczu szeregu innych wyzwań, w tym ryzyka regulacyjnego i ryzyka utraty reputacji. Skuteczne zarządzanie ryzykiem wymaga holistycznego podejścia, które obejmuje wszystkie aspekty działalności.

Bycie na bieżąco ze zmianami regulacyjnymi, zarówno krajowymi, jak i międzynarodowymi, ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia zgodności i uniknięcia kosztownych kar. Priorytetowe traktowanie przejrzystości i etycznego postępowania, nie tylko w transakcjach biznesowych, ale także w praktykach środowiskowych i społecznych, ma zasadnicze znaczenie dla budowania i utrzymywania silnej reputacji. Wdrożenie kompleksowego programu zarządzania aktywami, wykorzystującego technologię do śledzenia i optymalizacji wykorzystania aktywów, może pomóc zmaksymalizować produktywność i zminimalizować przestoje.

Przekształcanie ryzyka w możliwości

Rynek produkcyjny jest z natury ryzykowny, ale jest również pełen możliwości. Przyjmując proaktywne i strategiczne podejście do zarządzania ryzykiem, producenci mogą przekształcić potencjalne zagrożenia w kamienie milowe na drodze do sukcesu. Pamiętajmy, że celem nie jest wyeliminowanie każdego ryzyka; chodzi o budowanie odporności, zdolności adaptacyjnych i kultury ciągłego doskonalenia.

W dzisiejszym szybko zmieniającym się świecie zarządzanie ryzykiem w firmie produkcyjnej nie jest jednorazowym wydarzeniem, ale ciągłym procesem. Wymaga ciągłej czujności, chęci adaptacji i zaangażowania w wyciąganie wniosków zarówno z sukcesów, jak i porażek. Przyjmując zarządzanie ryzykiem jako podstawową strategię biznesową, producenci mogą wyjść ponad zwykłe przetrwanie na rynku i faktycznie rozwijać się w obliczu niepewności.

Firma QAD Inc. i jej wyłączny przedstawiciel w Polsce firma DSR S.A., łączy nowoczesne rozwiązania informatyczne i techniczne z wiedzą branżową oraz dziesięcioleciami doświadczenia w produkcji, tak aby zminimalizować ryzyko produkcyjne poprzez wdrożenie skutecznego procesu i systemu zarządzania ryzykiem.

Autor: Brian Brooks

Senior Manager Product Management w QAD Inc.

Tłumaczenie i redakcja: DSR S.A.

Polecamy również:

Internet of Things (IoT) czym jest Internet Rzeczy w przemyśle?

CMMS+EAM 4FACTORY już dostępne w Microsoft Azure Marketplace